کولر آبی که به آن کولر تبخیری یا کولر بیابانی نیز میگویند دستگاهی است که با استفاده از تبخیر آب یا سرمایش تبخیری، هوای محیط را خنک میسازد. سرمایش تبخیری فرایندی است که ریشه در ایران باستان و مصر دارد. قدیمیترین نوع کولرهای آبی در جهان، بادگیرها هستند که هزاران سال قبل در ایران ساخته شدند. بادگیرها هوایی که در محیط بیرون از خانه جریان دارد را به فضای داخلی میکشند و با استفاده از تشت آب، هوا را خنک میکنند. کولرهای آبی علاوه بر خنک سازی ساختمانهای مسکونی برای خنک سازی در صنایع بزرگ بکار نیز میروند؛ مانند برجهای خنک کن مورد استفاده در صنایع شیمیایی.
کولرهای آبی اجزای مختلفی دارند که عبارتاند از:
کولرهای آبی بر اساس سرمایش تبخیری مستقیم کار میکنند. تبخیر آب، که یک واکنش فیزیکی محسوب میشود، باعث خنک شدن محیط اطراف میگردد. طرز کار کولر آبی بدین صورت است که آب با استفاده از الکتروپمپ به سمت ناودان که روی پوشالها قرار گرفته فرستاده میشود و روی آنها میریزد. درنتیجه پوشالها خیس نگه داشته میشوند. فن سانتریفیوژی درون کولر آب قرار دارد که با استفاده از موتور الکتریکی و تسمه کار میکند. این فن هوا را داخل کولر آبی به جریان میاندازد. پمپ آب نیز باعث گردش آب و ریختن آن روی پوشالهای کولر و مرطوب ماندن آن میشود. هوای گرم از بین پوشال خیس رد میشود و گرمای آن باعث میشود آب پوشال تبخیر گردد درنتیجه آب پوشال گرمای هوا را جذب کرده و هوایی که وارد محفظه کولر میشود هوای خنک است. این هوای خنک وارد کانالهای کولر شده و از طریق دریچه کولر که در سقف یا دیوار اتاق نصب شده وارد فضای داخلی میشود.
کولرهای آبی ظرفیتهای مختلفی دارند که حداکثر ظرفیت آنها 1300 است؛ یعنی ظرفیت هوادهی کولر 1300 فوت مکعب در دقیقه است.
کولرهای آبی متوسط توان برق مصرفی برابر 300 وات دارند؛ درحالیکه متوسط توان برق مصرفی در کولرهای گازی برابر 1500 وات است. کولرهای آبی نسبت به کولرهای گازی مصرف برق کمتری دارند و نسبتاً ارزانتر هستند، و مصرف انرژی کمتری دارند. اگرچه خنک سازی با کولرهای آبی به خاطر هزینه پایین و مصرف کمتر برق کاربرد زیادی دارد اما مصرف آب در این نوع کولرها بسیار زیاد است و با توجه به بحران آب در سالهای اخیر چندان گزینه مناسبی به شمار نمیروند.
نصب کولرهای آبی نسبت به کولرهای گازی هزینه کمتری دارد. ضمن اینکه کولرهای آبی با سرعت بیشتری هوای خنک تولید میکنند. اما در عین حال رطوبت زیاد این کولرها میتواند باعث خوردگی شود. همچنین میزان تبخیر پوست، ریه، بینی و چشم انسان را نیز کاهش میدهد. مصرف آب در کولرهای آبی زیاد است و هزینه نگهداریشان بالا است. چراکه آب باعث ایجاد رسوب در کولر میشود. دیگر مشکل عمده کولرهای آبی ورود بو، گرد و غبار و آلودگی محیط خارجی به فضای داخل است که در مواردی مشکلات تنفسی به وجود میآورد. البته این مشکل را میتوان با استفاده از کولرهای سلولزی برطرف نمود.
کولرهای آبی بیشتر مناسب تأمین سرمایش در مناطق آب و هوایی خشک هستند که حداکثر رطوبت نسبی هوا در این محیطها 35 درصد باشد. در این شرایط آب و هوایی، خاصیت مرطوب کنندگی کولرهای آبی کارآیی زیادی دارد. دیگر وظیفه کولرهای آبی حفظ لطافت هوای داخل ساختمان است. به همین خاطر این کولرها گزینه مناسبی برای تأمین سرمایش در آب و هوای شرجی شمال و جنوب ایران نیستند. البته در مناطق دارای آب و هوای معمولی نیز میتوان از کولرهای آبی در مکانهایی مانند کارخانهها، آشپزخانههای بزرگ، خشکشوییها، گلخانه، پارکینگها و انبارها استفاده کرد.
در صورتی که قصد خرید انواع کولر آبی ، کولر گازی و اسپلیت دارید، می توانید به وبسایت فروشگاهی ونداد تجهیز مراجعه کنید.