تنوع بالای وسایل و سیستمهای سرمایشی باعث شده گاهی افراد برای انتخاب بهترین و بهینهترین وسیله خنک کننده برای تأمین سرمایش محیط دچار سردرگمی شوند. یکی از پرکاربردترین و محبوبترین سیستمهای سرمایش محیط، کولرهای آبی هستند. این کولرها وظیفه تأمین سرمایش محیط را در انواع ساختمانهای مسکونی و تجاری بر عهده دارند. کولرهای آبی در انواع پوشالی و سلولزی در بازار موجودند که در این مقاله قصد داریم نوع سلولزی آن را مورد بررسی قرار دهیم.
کولر آبی یکی از معروفترین و محبوبترین وسایل خنک کننده محیط است که خصوصا در مناطق خشک محبوبتر است. این کولرها از سیستم سرمایش تبخیری استفاده میکنند و به کمک پوشالهای چوبی و یا پد سلولزی سرمایش محیط را تأمین میکنند. در این سیستمهای سرمایش تبخیری، آب از روی واسط تبخیری عبور کرده و سرمایش محیط را تأمین میکند. در بازار ایران واسطهای تبخیری متنوعی موجود است که محبوبترین آنها پدهای سلولزی و پوشالها هستند.
کولرهای آبی سلولزی، نسل جدید کولرهای تبخیری و از جدیدترین کولرهای آبی هستند که عملکردشان دقیقاً مشابه عملکرد کولرهای آبی پوشالی است؛ با این تفاوت که در کولرهای آبی سلولزی، به جای پوشال از سلولز استفاده میشود. توانایی کولرهای آبی سلولزی در خنک کردن هوا بسیار بالاتر از نوع پوشالی آن است. کولرهای آبی سلولزی در مناطق گرم و خشک، با کمترین مصرف انرژی، و با استفاده از روش تبخیر آب در هوا و ایجاد رطوبت نسبی، هوای خنک و مطبوعی ایجاد کرده و آن را به محیط داخلی ساختمان هدایت میکنند. روش کلی کار در روش تبخیری به این صورت است که با عبور و برخورد هوا با پدهای سلولزی خیس شده، هوا خنک میشود. سپس این هوای خنک، که دارای رطوبت کافی است، در محیط به جریان در میآید.
کولرهای آبی سلولزی به دلیل استفاده از پدهای سلولزی، ویژگیها و مزایای منحصر به فردی را به عنوان یک خنک کننده دارند. مصرف انرژی این کولرها نسبت به کولرهای پوشالی، یک تا دو رتبه بهینهتر است. کولرهای سلولزی، رطوبت محیط را در سطح نرمالی حفظ میکنند و با جذب ذرات معلق و آلودگیهای هوا، از پخش آلایندهها، گرد و غبار، و انواع باکتریها و قارچها در محیط جلوگیری میکنند. راندمان کولر آبی سلولزی به دلیل استفاده از پدهای سلولزی، به نسبت کولرهای پوشالی بالاتر است (حدوداً ۸۰ درصد). کولر سلولزی هیچ گونه آلودگی زیست محیطی ایجاد نمیکند و دوستدار طبیعت است.
پدهای سلولزی از ورقهای منظم، نازک و موجداری از جنس سلولز تشکیل شدهاند که خاصیت رطوبتپذیری بالایی داشته و به هم متصلاند. ساختار یکپارچه و یکنواخت پدهای سلولزی باعث میشود که با گذر زمان از کیفیت آنها کاسته نشده و عمرشان طولانیتر شود. این پدها بسیار مقاوم هستند و اصلاً فاسد نمیشوند. مقاومت بالای پدهای سلولزی باعث میشود که دچار افتادگی، تجزیه، و از هم پاشیدگی نشوند و راندمان بالای آنها در خنک سازی محیط دچار تزلزل نگردد.
پدهای سلولزی دارای تراکم بالا و ساختار همگن و کاملاً یکنواختی هستند. این تراکم و یکنواختی بالا باعث میشود که پدها سطح تماس بسیار زیادی با آب داشته باشند و در نتیجه آب به صورت کاملاً منسجم و یکنواخت در آن توزیع شود. این باعث میشود هیچ نقطهای از پد سلولزی خشک نماند. هر چه میزان جذب آب در پدهای سلولزی بالاتر باشد، به همان نسبت میزان خنککنندگی کولر هم بیشتر میشود. هر متر مکعب پد سلولزی حدوداً ۶۰ لیتر آب را جذب میکند. به همین دلیل است که کولرهای سلولزی بسیار خنک کنندهتر از کولرهای پوشالی هستند و نرخ انتقال دما و خنک کنندگی محیط در آنها به طور محسوسی بیشتر است. به دلیل منسجم و یکنواخت بودن پدهای سلولزی، امکان بروز هر نوع شکنندگی در آنها به صفر میرسد که باعث میشود کولرهای سلولزی هوای خنک و بدون هر گونه آلودگی را تولید کنند. به تمامی این مزایا، این نکته را هم اضافه کنید که پدهای سلولزی ضد قارچ و ضد باکتری هستند و اجازه ورود هیچ آلودگیای را به محیط نمیدهند.
بدین ترتیب، اگرچه قیمت خرید کولر آبی سلولزی از کولری پوشالی گرانتر است، اما با توجه به کیفیت بالا، میزان بالای صرفه جویی در مصرف انرژی، ضد قارچ و باکتری بودن، سازگاری با محیط زیست، و عدم نیاز به تعویض هر ساله، انتخاب معقولی به حساب میآید. کولرها و پدهای سلولزی در سایزها و ابعاد مختلف موجود هستند که بسته به شرایط و نیاز محیط، انتخاب میشوند.