موتورخانه فضایی است که مجموعهای از تجهیزات ساختمان از قبیل سیستم کنترلکننده شوفاژ و پکیج، وسایل برودتی و سایر تجهیزات الکترونیکی را در خود جایداده است. استفاده از شوفاژ و رادیاتور یکی از رایجترین شیوههای استفاده از سیستمهای گرمایشی است.
همانطور که گفتیم، بهطورکلی فضایی را که مجموعهای از تمامی تجهیزات تأسیساتی یک ساختمان در آن قرار داشته باشند، موتورخانه میگویند. به علت نقش مهم موتورخانه، اغلب از آن بهعنوان قلب تأسیسات ساختمانی یاد میشود. این فضا باید دارای طراحی مناسبی باشد تا در صورت خرابی هر یک از بخشهای آن، بهراحتی بتوان مشکل را بدون هیچگونه دردسری برطرف کرد.
موتورخانهها دارای اجزاء، قطعات، تجهیزات، و ملزومات مختلفی هستند که متداولترین آنها عبارتند از:
شاید نصب و راهاندازی شوفاژ از نگاه برخی افراد کار سادهای به نظر برسد. اما خوب است بدانید که اتفاقا، راهاندازی شوفاژ کاری حساس، تخصصی، و بسیار دشوار است. برای این کار، یعنی نصبوراهاندازی و تعمیر موتورخانه نیاز به حضور یک کارشناس متخصص و مجرب است.
برای نصبوراهاندازی موتورخانه باید طبق برنامهریزی پیش بروید و از وسایل و ابزار مناسب این کار استفاده کنید. شوفاژکار باید طبق روال مشخصی کار را پیش ببرد و در پایان نیز همه اتصالات را بررسی کند تا هیچ نشتی و مشکلی در آن وجود نداشته باشد و شوفاژ بتواند حرارت مناسبی را تولید کند. همچنین دقت کنید که در هنگام نصب، رادیاتور شوفاژ حدوداً ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر با فاصله از زمین قرار داشته باشد. این فاصله برای تمیزکاری و لولهکشی بسیار مهم است. بهعلاوه برای تنظیم جریان آب، شیر کنترل و شیر قفل شونده را باید نصب کرد. درصورتیکه اتصالات بهدرستی انجام شود، خرابی شوفاژ و همچنین هواگیری آن بهندرت پیش میآید و دوام و ماندگاری آن افزایش پیدا میکند.
بطور کلی عوامل زیادی در به وجود آمدن مشکل در موتورخانه دخیل هستند. از آن جمله میتوان به بروز مشکلات فنی در تجهیزات موتورخانه، هوا گرفتن رادیاتورها، ضعف طراحی و راهاندازی شوفاژ، درب نامناسب موتورخانه، نصب دودکش غیراستاندارد برای دیگ و همچنین عدم نصب سیستم هوشمند کنترلکننده موتورخانه اشاره داشت.
عیبیابی سریع موتورخانه برابر است با کاهش مصرف سوخت و درنتیجه کاهش تولید گازهای سمی و آلاینده. در واقع با پیدا کردن مشکلات فنی و رفع آن، علاوه بر تضمین ایمنی و حفظ سلامتی، میتوان هزینههای سیستم را نیز کاهش داد.
همانطور که پیشتر ذکر شد، موتورخانه شامل اجزای زیادی است. از آن جمله میتوان به تجهیزات تولید حرارت، مانند دیگ، چیلر، مشعل، لولههای انتقال و غیره اشاره کرد. هر یک از این تجهیزات وظیفه خاصی بر عهده دارند و عیب و نقص هریک ممکن است سایر بخشها را نیز درگیر کرده و مانع عملکرد بهینهی موتورخانه و سیستم گرمایشی شوفاژ شود.
یکی از مهمترین بخشهای موتورخانه، که نیاز به بررسی و عیبیابی مکرر دارد، مشعل موتورخانه است. این وسیله، بهعنوان یکی از اجزای کلیدی موتورخانه، نقش مهمی عملکرد صحیح و بدون مشکل سیستم ایفا میکند.
همچنین گاهی اوقات، به عنوان مثال، پیش میآید که از دیگ بخار هیچگونه گرمایی خارج نمیشود. دلایل مختلفی هم برای این مشکل و عدم تولید گرما در دیگ بخار وجود دارد. از بین عوامل مختلف میتوان به قطع بودن برق دیگ بخار، کم یا قطع بودن جریان آب، وجود مشکل در سیستم احتراق الکترونیکی، و همچنین عدم کارکرد صحیح ترموستات اشاره کرد. با بررسی هر یک از این موارد میتوانید موتورخانه را عیبیابی کنید و تعمیر و نگهداری آن را به بهترین شکل ممکن انجام دهید. البته با کمک شخص متخصص در این حوزه، کار بهراحتی و سرعت بیشتری انجام میشود.
خاطر نشان میگردد که در اغلب مواقع، لازم است حداقل چند بار در سال، تعمیر و سرویس موتورخانه را در دستور کار خود قرار دهید. بهتر است عیبیابی، تعمیر، و سرویس موتورخانه، و همینطور تعمیر و سرویس شوفاژ را، به روزهای آخر تابستان و چند روز مانده به آغاز فصل سرما موکول کنید.
از آنجایی که موتورخانه بهعنوان قلب تپنده هر ساختمان شناخته میشود، باید از آن به درستی و طی فواصل زمانی معینی، کنترل و بازبینی به عمل آید. هدف از انجام این کار، ارائه یک سری اقدامات پیشگیرانه و همینطور رعایت نکاتی است که به دنبال آن، افزایش عملکرد و همچنین بهینهسازی موتورخانه حاصل میشود. در تعمیر موتورخانه و سرویس آن حتماً از یک فرد ماهر و تعمیرکار کار بلد کمک بگیرید تا تمامی نکات و جوانب احتمالی را برای تعمیر آن در نظر بگیرد.