یکی از راهحلهای فرار از گرمای طاقتفرسای تابستان، استفاده از کولرهای آبی است. کولرهای آبی در دو نوع معمولی (پوشالی) و سلولزی موجودند. از آنجایی که امکان انتخاب و تنظیم درجه سرما، آنگونه که در کولرهای گازی وجود دارد، در کولرهای آبی وجود ندارد، بهتر است به دلیل مصرف بالای برق در این مدل کولرها از روشن نگهداشتن مداوم آنها خودداری شود.
ضریب فرسایش قطعات در کولرهای آبی بالا است که باعث افزایش مصرف، اتلاف انرژی، و هزینه بالا میشود.
اما کولرهای آبی از سه مجموعه قطعات الکتریکی، مکانیکی و ثابت تشکیلشدهاند:
در فصل زمستان بین بافت پوشالهای کولر آبی قارچ و باکتری تولید شده و با جاری شدن آب روی این پوشالها بوی نامطبوعی بلند میشود. بنابراین، پوشالها باید هر سال تعویض شوند. چراکه استفاده از پوشال خراب، ضمن ایجاد بوی ناخوشایند باعث بروز بیماریهای تنفسی در افراد میشود. نکته مهم در تهیه پوشال، سایز و ظرفیت کولر است. اگر پوشال بزرگتر از کولر باشد تراکم زیاد به سیستم گردش هوا در کولر آسیب میرساند و جریان هوا بهخوبی به کولر نمیرسد. برای تعویض پوشال، ابتدا پوشال نو را خیس کنید و سپس توری سیمی مخصوص را روی آن قرار دهید.
کولرهای آبی از دو قسمت گردش هوا و گردش آب تشکیلشده که توسط دو موتور مجزا انجام میشود. سیستم گردش آب در کولر آبی با پمپ آب انجام میشود و موتور اصلی کولر عملیات سیستم گردش هوا را بر عهده دارد. سلامت بیشتر این دو بخش رابطه مستقیمی با عملکرد بهتر کولر دارد و باعث صرفهجویی در مصرف انرژی میشود.
مشکلات رایج در کولرهای آبی و نحوه عیب یابی آن عبارتند از:
با استفاده از فازمتر، ورود و خروج فاز به فیوز را بررسی کنید. اگر جریان فاز به فیوز برسد اما با حرکت اهرم، جریان فاز خارج نشود خرابی از فیوز است. در این حالت، باید از فیوز همآمپر سالم استفاده کرد. اگر در کلید، برق وجود داشته باشد یعنی فیوز سالم است؛ اما جریان برق 220 ولت به خروجی کولر نمیرسد. این یعنی مشکل از کابل رابط است که باید عوض شود.
سوراخ شدن تشتک کولر، نشتی آب از شیر اطمینان، و به هم خوردن تنظیم شناور، از عوامل تمام شدن آب در تشتک کولر هستند. اگر صدای آب نیاید یا آبی روی پوشالها نباشد، سیستم پمپاژ آب مشکل دارد. این معمولا به خاطر پارگی شیلنگ یا واترپمپ است.
برای اطلاع از سالم بودن یا سوختگی واترپمپ، سیمهای رابط را جدا کرده و با دو سیم دیگر، برق 220 ولت را به واتر پمپ وصل کنید. اگر سیستم کار نکرد یعنی واتر پمپ سوخته است.
در صورت مسدود شدن سوراخ ناودان باید دریچهها را باز کنید، پوشالها را بردارید و سوراخهای روی ناودان را با جوهر نمک بشورید تا جرمها پاک شوند. بعد با آب، ناودانها را بشویید تا بوی جوهر نمک از بین برود. سپس پوشال و شبکه توری را سر جایش بگذارید. پارچه لرزهگیر باید در صورت پاره شدن تعویض شود؛ چرا که امکان تعمیر آن وجود ندارد.
برای فهمیدن نیم سوز شدن موتور فن، با استفاده از آمپرمتر جریان موتور فن را اندازه بگیرید و با جریان ثبتشده تطبیق دهید. چند برابر شدن جریان اندازهگیری شده نسبت به جریان اسمی موتور، و داغ شدن بدنه استاتور، از نشانههای موتور نیم سوز هستند.
میزان ناکافی پوشال نیز باعث ورود هوا به داخل کولر شده و موجب میشود کولر کیفیت خنک کنندگی خود را از دست بدهد. برای رفع این مشکل، باید هنگام تعویض پوشالها، تمام سطح بهصورت یکدست پوشیده شود.
در مواردی که جریان فاز یا نول موتور در کلید کولر قطع شود، این اتفاق روی میدهد. برای حل این مشکل میتوان قسمت پاره شده را تعمیر کرد. در صورتی که موتور صدا داشته باشد اما به راه نیفتد، مشکل میتواند به خاطر سوختن سیمپیچ راهانداز موتور باشد. همچنین، امکان دارد کلید گریز از مرکز پس از خاموش شدن به حالت اول برنگشته باشد. دیگر احتمالات عبارتند از: تسمه بیش از حد سفت است؛ سیم بندی دور تند کولر نیم سوز شده است؛ یا احتمالاً خازن راهانداز موتور سوخته است.
در حالتی که برق کولر قطع است، با استفاده از اهممتر، سیمپیچهای کلید موتور را بررسی کنید. در صورت جدا شدن یکی از سرسیمهای HI یا LOW از صفحه کائوچویی باید سیم جدا شده لحیم شود. برای اطمینان از سالم بودن سیم رابط تبدیل و موتور، دو خروجی درون کلید تبدیل را به هم وصل کنید و دو سیم متصل به LOW و HI را از تخته کلید جدا کرده و اهممتر را به آنها وصل کنید. اگر سیم رابط سالم باشد، عقربه اهممتر منحرف میشود. در صورتی که انحرافی در عقربه اهم متر مشاهده نشود، سیمها پاره شدهاند و باید کابل اصلی تعویض شود. اگر کلید گریز از مرکز عمل نکند، موتور سرعت زیادی نخواهد داشت و صدای زیادی تولید کرده و داغ میشود.
اتصال پولیها به محور را کنترل کنید. اگر نیاز بود پولیها را روی محور فن محکم ببندید. درپوش دو طرف فن را بردارید و محور را بهصورت عمودی جابجا کنید. اگر حرکت عمودی داشت باید یاتاقانها عوض شوند.
گاهی یاتاقانها شل شده که فقط باید سفت شوند. خرابی یاتاقان یا محور فن تاب برداشته باعث صدای زیاد در موتور فن میشوند. اگر تسمه خراش داشته باشد باعث تولید صدای ناخوشایند و زیاد در کولر میشود.
بار بیشازحد باعث روشن و خاموش شدن مداوم موتور میشود. موتور نیمسوز، خرابی کلید گریز از مرکز، تسمه سفت، خرابی یاتاقانها، مسدود شدن دریچه هوای کولر، و قرار نگرفتن پولیها در یک امتداد از جمله مواردی هستند که باعث ایجاد اضافهبار در سیستم میشوند.