آب جاری در طبیعت از روی سنگهای نرم عبور میکند و در این گذر، مقداری از مواد معدنی این سنگها را دریافت و در خود حل میکند. این باعث بروز پدیدهای میشود به نام سختی آب. سختی آب به دلیل وجود بیش از حد مجاز مواد معدنی و نمکهای محلول کلسیم و منیزیم، و گاهی آلومینیوم و روی در آب به وجود میآید. آب سخت (Hard water) نیز به آبی میگویند که مقدار زیادی ماده معدنی محلول در خود دارد، از کلسیم گرفته تا منیزیم. هر چه میزان این مواد معدنی در آب بیشتر باشد آب سختتری خواهیم داشت.
سنگهای سختی مثل گرانیت به سادگی در آب حل نمیشوند. به همین خاطر در مناطقی که سنگهای سخت وجود دارد، آب سخت دیده نمیشود و اغلب آب نرم دارند. آب خالص و نرم، آبی است بی رنگ و بی بو که مزه خاصی ندارد. آبهای موجود در طبیعت هرکدام قدری ناخالصی دارند و به همین دلیل، آب خالص بسیار کمیاب است.
آب سخت همواره قدری ناخالصی دارد. اما ناخالصی آبهای نرم بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است.
رسوبات حاصل از تهنشین شدن مواد معدنی آب سخت، به شکل ماده جامدی به لولهها و خصوصاً سطوح داغ مبدلهای حرارتی و بویلرها میچسبند. به خاطر خاصیت چسبندگی این رسوبات، لولهها بسته میشوند و مسدود شدن لولهها مانع از انتقال حرارت به آب میشود. این موجب میشود بازده حرارتی پایین آید و فلز بیش از اندازه گرم شود. گرمایش بیش از حد فلز نیز ممکن است تحت تأثیر فشار، منجر به بروز حادثه گردد.
البته یک مزیت این رسوبات این است که مانع از خوردگی لولههای فلزی میشوند؛ به گونهای که رسوباتی که در لولههای فلزی جمع میشوند جلوی تماس مستقیم آب با لوله فلزی را گرفته و در نتیجه، علاوه بر جلوگیری از خوردگی لوله، مانع حل شدن نمک فلزی مسموم در آب میشوند.
سختی آب، چنانچه بیش از حد مجاز باشد، مشکلات گوارشی برای انسان در پی خواهد داشت. حتی در مواردی میتواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود.
سختی آب کیفیتی است که بهمرور زمان تغییر میکند. در فصلهای بارانی میزان سختی آب کاهش و در فصول خشک که بارندگی کاهش مییابد، سختی آب بالا میرود.
پارامتری که میزان سختی آب را تعیین میکند، درجه سختی آب است. درجه سختی آب برحسب میلیگرم کربنات کلسیم در یک لیتر آب محاسبه میشود؛ یعنی 1 درجه سختی آب معادل 1 میلیگرم کربنات کلسیم است. امروزه واحد مشترکی برای میزان سختی آب در تمامی کشورها تعیین شده است که معادل 1 میلی اکی والان کربنات کلسیم به ازای هر لیتر آب است.
در پارهای از مواقع، برای گرفتن سختی آب از سختی گیر استفاده میشو.
بهطورکلی سختی آب به سه نوع موقت، دائم، و کل تقسیم میشود. در ادامه، هر یک از انواع سختی را به اختصار شرح میدهیم.
سختی موقت، که به آن سختی کربناتی نیز میگویند، باعث تولید بیکربنات کلسیم و منیزیم در آب میشود. برای کاهش سختی موقت ناشی از وجود کربنات کلسیم، منیزیم و آهن، از حرارت یا افزایش PH استفاده میکنند. پس از حرارت، سختی آب به شکل کربنات رسوب میکند.
سختی دائم، یا سختی غیرکربناتی، با حرارت از بین نمیرود. این نوع سختی از وجود املاح کلسیم و منیزیم، مثل نمک سولفاتها، کلرید، و نیترات به وجود میآید. این نوع سختی با حرارت از بین نمیرود، چراکه نمک یونها با حرارتدهی تهنشین نمیشوند. به همین خاطر، برای از بین بردن سختی دائم آب باید یونهای عمل سختی را با استفاده از روشهای شیمیایی با رزینهای مخصوص از آب جدا نمود.
آخرین نوع سختی آب، سختی کل است. این نوع سختی، ترکیبی از سختی موقت و دائم است.
درصورتیکه آب مصرفی شما یکی از نشانههای زیر را داشته باشد، سختی آب دارید:
آب سخت علاوه بر مشکلات اقتصادی، مسائل بهداشتی نیز در پی دارد. به همین دلیل، یافتن راههایی برای از بین بردن یا کاهش سختی آب بسیار ضروری است. یکی از روشهای کم کردن سختی آب، جذب سطحی است. در فرایند جذب سطحی، اجزای محلول از یکدیگر جدا شده و روی سطح یک جاذب جمع میشوند. از روش جذب سطحی برای جدا کردن ناخالصیهای محلول استفاده میشود. این روش بیشتر در تصفیه خانههای آب و فاضلاب شهری و صنعتی کاربرد دارد.
روش دیگر برای کاهش سختی آب، سبک کردن آن با آب آهک، کربنات سدیم، الکترودیالیز، تقطیر، انجماد، اسمز معکوس و تبادل یونی است. آب آهک روشی موقتی برای از بین بردن سختی آب است. محققان طی سالهای گذشته سراغ مواد جاذب ارزان قیمت در روش جذب رفتهاند که هزینه آمادهسازی پایینی داشته و به وفور یافت میشوند. مواد جاذبی با پایه سلولزی که از باقیماندههای محصولات صنعتی و کشاورزی به دست میآید.
در وبسایت فروشگاهی ونداد تجهیز می توانید انواع سختی گیر رزینی و مغناطیسی را مشاهده، بررسی و با قیمت مناسب تهیه کنید. همچنین در صورتی که قصد خرید سختی گیر دارید می توانید با کارشناسان فروش ونداد تجهیز تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید.