کار دستگاه‌های اچ‌وک، تامین گرمایش و سرمایش محیط است. برخی از سیستم‌های تهویه مطبوع، نظیر کولر گازی، هم حالت سرمایشی دارند و هوای خنک تولید می‌کنند، و هم حالت گرمایشی دارند برای تولید هوای گرم. برخی دیگر اما فقط برای گرمایش یا فقط برای سرمایش محیط مناسب‌اند.

در بین وسایل و تجهیزات مختلف تهویه مطبوع، رادیاتور‌های شوفاژ جزو رایج‌ترین پایانه‌های حرارتی هستند که صرفاً برای سیستم‌های گرمایشی کاربرد دارند.

در این مقاله از مجله‌ ونداد تجهیز، قصد داریم در رابطه با رادیاتور‌ها و انواع آن‌ها صحبت کنیم و به پاسخ‌های متداولی که در رابطه با این کاربردی‌ترین وسیله گرمایشی وجود دارد پاسخ دهیم. پس با ما همراه باشید.

رادیاتور چیست؟

رادیاتور‌ سیستمی گرمایشی است که با استفاده از آب داغ درون خود موجب گرم شدن هوا و کاهش رطوبت می‌شود.

رادیاتور در واقع نوعی مبدل حرارتی در ساختمان است. این وسیله، حرارت را به کمک روش‌های انتقال حرارت، نظیر روش هدایتی (Conduction)، جا‌به‌جایی  (Convection)، و تشعشع یا تابش (Radiation) انتقال می‌دهد.

عملکرد رادیاتور شوفاژ به این صورت است که گرما را از آب داغی که در پکیج یا موتورخانه تولید شده و در لوله‌ها جریان یافته می‌گیرد و از طریق هدایت حرارتی، به پره‌های رادیاتور می‌دهد. سپس گرمای منتقل شده به پره‌ها، از طریق انتقال تشعشعی و جا‌به‌جایی، به محیط اطراف رادیاتور و سپس به کل محیط داخلی منزل منتقل می‌شود.

انواع رادیاتور

رادیاتور‌ها، که اغلب به عنوان ناقل دمای آب عمل می‌کنند، عموماً فلزی و یا نیمه‌فلزی هستند. با این حال، جنس‌شان می‌تواند بسته به نوع کاربری‌شان متفاوت باشد. به عنوان مثال، رادیاتور شوفاژ می‌تواند آلومینیومی، چدنی، فولادی، و یا مسی باشد. در این ‌بین، رادیاتور مسی که گران‌ترین نوع رادیاتور است، به لحاظ انتقال حرارت بهترین کارایی را دارد. اما به دلیل گرانی، مقرون‌به‌صرفه نبوده و نوع رایجی به حساب نمی‌آید. بعد از رادیاتور مسی، رادیاتور آلومینیومی بالا‌ترین بازده حرارتی را دارد. رادیاتور آلومینیومی علاوه بر داشتن بازدهی بالا، زنگ هم نمی‌زند.

رادیاتور‌ها بر اساس جنس و شکلی که دارند، انواع مختلفی دارند که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم.

رادیاتور آلومینیومی

آلومینیوم پس از طلا، نقره، و مس، چهارمین فلز رسانا است. آلومینیوم به این دلیل که در طبیعت به‌وفور موجود است، قیمت مناسبی دارد. همه‌ی این‌ها می‌توانند دلایل محکمی باشند برای ساختن رادیاتور با آلومینیوم.

برای ساخت رادیاتورهای آلومینیومی، بعضا آلومینیوم را با سرب نیز ترکیب می‌کنند. این رادیاتور‌ها نسبت به انواع دیگر، سبک‌تر و زیبا‌تر هستند، زنگ نمی‌زنند، و طول عمر بالا‌تری دارند. حتی نسبت به رادیاتور‌های فولادی هم ضریب هدایت گرمای بالا‌تری دارند.

رادیاتور فولادی

رادیاتور‌های فولادی از ورقه‌های فولاد تولید می‌شوند. به منظور جلوگیری از زنگ‌زدگی فولاد، از پلی‌استر به عنوان پوشش خارجی این رادیاتورها استفاده می‌شود.

رادیاتور پره‌ای

رادیاتور‌های پره‌ای، که میزان انتقال حرارت و طول عمر بالایی دارند، از تعدادی پره در کنار هم تشکیل یافته‌اند. میزان گرما‌دهی این رادیاتورها با تعداد پره‌های آن‌ها ارتباط مستقیم دارد.

نکته مثبت رادیاتورهای پره‌ای این است که می‌توان تعداد پره‌های آن را، بسته به میزان گرمای موردنیاز محیط، انتخاب نمود. علاوه بر این، در صورت خراب شدن هرکدام از پره‌ها، امکان تعویض پره‌ی معیوب وجود دارد.

رادیاتور پنلی

رادیاتور پنلی یا پانلی، به عنوان نسل سوم رادیاتور‌ها شناخته می‌شود و مدل توسعه‌یافته‌تری از نسل اول رادیاتور‌های فولادی است. رادیاتور پانلی، نقاط ضعف رادیاتور فولادی را ندارد. رادیاتور‌های پانلی، سبک، زیبا، و شکیل هستند و به دلیل استفاده از کنوکتور، بازده گرمایی بالا‌تری نسبت به رادیاتور‌های نسل قبل دارند. بازده گرمایی رادیاتور‌های پانلی بین ۲۱۰۰ الی ۲۲۰۰ کالری با حجم آب‌گیری ۵ لیتر بوده و با انواع پکیج‌ها سازگاری کامل دارند. نظافت این رادیاتور‌ها ساده‌تر بوده و به‌ راحتی تمیز می‌شوند. به رادیاتور پنلی، به دلیل جنس فولادی و آب ناچیز در گردش سیستم، پکیج دیواری نیز می‌گویند.

رادیاتور قرنیزی

رادیاتور قرنیزی مانند رادیاتور‌های معمولی قابلیت انتقال حرارت را دارد. رادیاتور قرنیزی سرعت انتقال گرما را افزایش می‌دهد، یکنواختی دما ایجاد می‌کند، در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌کند، فضای کم‌تری اشغال می‌کند، به‌راحتی با دکوراسیون داخلی همخوانی پیدا می‌کند، و تعمیر و نگهداری آن نیز به‌سادگی انجام می‌پذیرد.

رادیاتور شیشه‌ای

رادیاتور شیشه‌ای یک پیشنهاد عالی به‌منظور استفاده بهینه از فضای داخلی است. چرا که این رادیاتور‌ها عموماً علاوه بر اینکه جزئی از دکوراسیون داخلی به حساب می‌آیند، گرمایش مطبوعی را هم به ارمغان می‌آورند.

رادیاتور دکوراتیو

 رادیاتور دکوراتیو یا دکورال، رادیاتوری مدرن و زیبا است که کار طراحان داخلی را برای زیبا‌سازی محیط داخلی راحت‌تر می‌کند. انتخاب و خرید رادیاتور دکوراتیو این امکان را به شما می‌دهد که رادیاتور خود را با طرح دلخواه و متناسب با محیط داخلی منزل‌تان سفارش دهید.

رادیاتور حوله خشک‌کن

رادیاتور حوله خشک‌کن، رادیاتور کوچکی است که عموماً به دیوار حمام یا آشپزخانه نصب می‌شود. این رادیاتور برای از بین بردن رطوبت و گرم نگه‌داشتن حمام و آشپزخانه و همینطور برای خشک‌کردن حوله، دستمال، و لباس‌های کوچک کارایی دارد. این رادیاتور‌ها جنبه دکوری نیز دارند.

حوله خشک کن‌ها در انواع آبی و برقی موجودند. برای انتخاب حوله خشک‌کن مناسب، باید به سیستم گرمایشی ساختمان دقت کرد. رادیاتور‌های حوله خشک‌کن را می‌توان بر اساس جنس آن‌ها به سه نوع شیشه‌ای، آلومینیومی، و فولادی یا استیل تقسیم کرد. در بین این سه نوع حوله خشک‌کن، نوع استیل آن رایج‌تر از بقیه است.

تعداد لوله‌های رادیاتور حوله خشک‌کن وابسته به‌ اندازه‌ی حمام و آشپزخانه، و محل نصب‌شان است. اما عموماً برای محیط‌های کوچک، از حوله خشک‌کن‌های ۶ لوله و برای محیط‌های بزرگ از نوع ۱۴ لوله استفاده می‌شود.

رادیاتور برقی

رادیاتور‌های برقی ظاهری مشابه رادیاتور‌های پره‌ای دارند. ولی برخلاف سایر رادیاتور‌ها، این نوع رادیاتور به سیستم حرارت مرکزی متصل نیست. رادیاتور برقی، انرژی مورد نیاز خود را از برق تأمین می‌کند. حسن رادیاتور‌های برقی در این است که دقت بالایی در کنترل دما دارند. اما عیب‌شان، پر مصرف بودن‌شان است. همین ایراد باعث می‌شود بازده گرمایی‌شان نسبت به مصرف انرژی‌شان بهینه نباشد.

شیر و ترموستات رادیاتور

استفاده از شیر ترموستات، یکی از بهترین راه‌ها برای بهینه کردن مصرف انرژی رادیاتور‌های شوفاژ است. شیر ترموستاتیک، با کنترل جریان آب گرم ورودی رادیاتور، دمای محیط را کنترل می‌کند. شیر ترموستاتیک از دو بخش اصلی تشکیل شده است: ترموستات و شیر.

با کمک ترموستات می‌توان دمای مورد نیاز هر بخش از منزل را مستقلاً و به‌طور دلخواه تنظیم کرد. حتی در صورتی‌ که اندازه‌ی رادیاتور مناسب اتاق نباشد، و برای آن بزرگ باشد، می‌توان با کمک شیر ترموستات مانع افزایش دمای اتاق شد.

برای تنظیم دمای محیط با استفاده از شیر ترموستات، باید دمای هر اتاق را با بوسیله کلاهک ترموستات تنظیم کرد. با تنظیم کلاهک روی دمای دلخواه، سنسور حرارتی به طور مستمر دمای اتاق را اندازه می‌گیرد و به شیر دستور افزایش، کاهش، و یا قطع جریان آب گرم را می‌دهد. با انجام این کار، علاوه بر حفظ گرمای محیط، مصرف انرژی سیستم هم تحت کنترل قرار خواهد گرفت.

نصب و نگهداری رادیاتور

رادیاتور شوفاژ باید در کنار در‌ب‌های خروجی، دیوار‌های سرد، و یا زیر پنجره‌ها نصب شود. بدین ترتیب، بهره‌وری رادیاتورها افزایش یافته و دمای یکنواختی در محیط منتشر خواهد شد.

به منظور عملکرد بهینه‌ی رادیاتور، لازم است فضای کافی در اطراف رادیاتور‌ها وجود داشته باشد و هوا به‌راحتی در اطراف آن جریان یابد. بنابراین باید دقت داشت که رادیاتور‌ها پشت پرده قرار نگیرند. زیرا در آن صورت، جلوی جریان هوا گرفته شده و راندمان سیستم کاهش می‌یابد.

همچنین، به منظور جلوگیری از راکد ماندن هوا و عدم جریان آن، و به طبع آن کاهش راندمان سیستم، ، نباید قاب، وسایل، یا اشیاء تزئینی را مقابل یا بالای رادیاتور قرار داد.

نکات مهم در انتخاب رادیاتور

جهت انتخاب و خرید رادیاتور مناسب برای منزل خود، باید به نکات متعددی توجه داشته باشید. در ادامه توجه شما را به برخی از این نکات مهم جلب می‌کنیم:

• قبل از انتخاب رادیاتور، حتماً منبع تولیدکننده‌ی گرما را مشخص کنید.
• شوفاژ تنها برای ساختمان‌هایی مناسب است که ارتفاع کف تا سقف‌شان حداکثر ۳ متر باشد.
• برای محاسبه تعداد پره‌های موردنیاز رادیاتور، حتماً با کارشناسان مجرب مشورت کنید.
• اندازه رادیاتور شوفاژ حتماً باید متناسب با اندازه‌ی اتاق انتخاب شود.
• توصیه می‌شود در اتاق‌های بزرگ، به‌جای استفاده از یک رادیاتور بزرگ، از چند رادیاتور کوچک استفاده کنید.
• قبل از انتخاب رادیاتور، حتماً فاصله‌ لوله‌های بالا و پایین محل نصب را اندازه‌گیری نمایید.

ونداد تجهیز یکی از فروشگاه های تخصصی در حوزه تجهیزات تأسیساتی ساختمان می تواند شما را در خرید انواع رادیاتور مناسب فضای مورد نیاز شما یاری کند.